خواجه عمادالدین فقیه کرمانی
نوشته شده در تاریخ ۹۳/۰۴/۱۵ | مرتبط با : مشاهیر کرمان | 1,839 views

شیخ الاسلام،خواجه عمادالدین علی فقیه کرمانی،متخلص به عماد، ومعروف به “عماد فقیه کرمانی(۶۹۰-۷۷۲یا۷۷۳ه.ق)یکی از شاعران و عارفان برجسته و معروف قرن هشتم هجری به شمار می آیدکه معاصرحافظ وموردتوجه اوبوده است.عمدهٔ شهرت او، به خاطراشعارزیباوعارفانهٔ اوست که مضامین معنوی واخلاقی دارند.پدروی،محمودفقیه کرمانی،ازنزدیکان ومحارم نظام الدین محمودکرمانی(عارف وصوفی نامدارقرن هفتم وازشاگردان عبدالسلام ماکوئی)محسوب می شدوبه دستوروی خانقاهی درکرمان بنانمودوخودبه نمایندگی ازنظام الدین محمود،ادارهٔ اموراین خانقاه راعهده دار گردید.نظام الدین محموددرسال۷۰۵ه.ق درکرمان خرقه تهی کردوبه دیارباقی شتافت ودرروزهفتم ِفوت او،محمود، پدرعمادفقیه نیز دیده ازجهان فروبست.بدین ترتیب،عماد فقیه،درسال۷۰۵ه.ق درحالیکه فقط ۱۵ سال سن داشت،به اتفاق برادرش،ادارهٔ امورخانقاه را برعهده گرفت و ضمنا”به تحصیلات فقهی خویش نیزادامه داد.درکنارتحصیلات،عمادفقیه سرودن شعرراآغازکردوازهمان سنین جوانی دراین زمینه به شهرت رسید.بیشترعمرعمادفقیه ودوران اوج شاعری او،مقارن باحکومت دوتن ازحُکّام نامدارسلسلهٔ آل مظفردرکرمان،یعنی:امیرمبارزالدین محمّدمظفّروشاه شجاع (فرزندامیرمبارزالدین محمدِمظفر)بودوضمناً وی ازمعاصران بزرگانی چون خواجه حافظ شیرازی،عبیدزاکانی وخواجوی کرمانی محسوب می شدوبااین بزرگان درارتباط بود.بعلاوه وی درسروده‌های خویش،ازمیانِ شاعران گذشته بیش ازهمه به سعدی ارادت می ورزیدوازوی تقلیدمی نمود.شهرت”عمادفقیه کرمانی”در سرودن شعرومهارت وی دراین فنّ به حدی زیاد بود که در مورد وی در تذکرهٔ دولتشاه سمرقندی، به نقل از شیخ آذری چنین آمده است : «فضلا برآنند که سخن ِ مُتقدّمان و متأخرانِ جواهرالاسرار احیاناً در حشوی واقع شده است. امّا سخن ِ “عماد فقیه” که اکابر اتفاق کرده اند که در آن سخن اصلاً قصوری واقع نیست، نه در لفظ و نه در معنا و از سخن ِ”خواجه” بوی دلاویز عبیر می آید که به مشام صاحب دلان و هنروران، بلکه از بوی جان زیباتر می نماید.»سرانجام “عمادفقیه کرمانی” که ستاره ای پرفروغ در آسمان دیار ِادب پرور ِ کرمان محسوب می شد، در سال ۷۷۲ یا ۷۷۳ه.ق، و درسن ّ ۸۲ یا ۸۳ سالگی، بدرود حیات گفت و در محوطهٔ خانقاهی که خود در محلهٔ “سرپل دولت آباد”ِکرمان ساخته بود، به خاک سپرده شد. هم اکنون اثری از این محلهٔ قدیمی کرمان برجای نمانده است، امّا محل تقریبی دفن عمادفقیه، در خیابان گنجعلی خان امروزی، حدّفاصل بین چهارسوق مسگری و مدرسه ابراهیم خان ظهیرالدوله، واقع است.
آثار خواجه عمادالدین علی فقیه کرمانی
وی از عنفوان شباب، علیرغم مقام فقاهتی خویش، سرودن شعر را نیز آغاز نمود و تا پایان عمر، آثار متعددی از خود به یادگار گذاشت. از جملهٔ آثار او، علاوه بر دیوان غزلیاتش، می توان به پنج مثنوی نیز اشاره کرد، که عبارتند از : “محبت نامهٔ صاحبدلان” ، “صحبت نامه” ، “ده نامه” ، “طریقت نامه” و “صفانامه”(که این آخری با عنوان : “مونس الاسرار و انیس الاخبار” هم معروف است). قدیمی‌ترین این آثار “محبت نامهٔ صاحبدلان” است که عمادفقیه آن را در سال ۷۲۲ه.ق و در سن ۳۲ سالگی سروده است. مثنوی “طریقت نامه”ی او نیز، در روزگار اوج قدرت امیرمبارزالدین محمد مظفر سروده شده و به همین جهت متضمن اشاراتی به اوست.
شعری ازعمادفقیه کرمانی
ای دوست
گر چه رویت ندیده‌‌ایم ای دوست وصف حسنت شنیده‌ایم ای دوست
گفته بودی که ما از آن توییم اثری زان ندیده‌ایم ای دوست
سالها بر امید صافی وصل درد هجران چشیده‌ایم ای دوست
آخری کرده‌ایم کار جهان کاوّل از سر بریده‌ایم ای دوست
ما چو مرغان به بال همت و جهد در هوایت پریده‌ایم ای دوست
در جهان برگزیده همه‌ایم تا تو را برگزیده‌ایم ای دوست
هر کسی در بلا گرفتار است ما به نعمت رسیده‌ایم ای دوست
به زرت چون عماد نفروشیم که به جانت خریده‌ایم ای دوست
منابع:* چهره‌های ماندگار،دانشورمحمد،انتشارات:مرکزکرمان‌شناسی،جلد اول
* زندگینامه شاعران ایران-صوفی لیلا-انتشارات جاجرمی تهرانچاپ هفدهم۱۳۸۵


نام شما *
ایمیل * (نمایش داده نمی شود)
سایت شما

copyright © 2021 , Kermaniec.IR