این معاونت در واقع، سامان‌دهی حمل‌ونقل و ترافیک شهری را بر عهده دارد و اقداماتش در بخش ترافیک، بسیار می‌تواند گره‌گشای گره‌های ترافیکی و حمل‌ونقل شهروندان باشد.

علاوه بر این، جایگاه‌های سی‌ان‌جیِ متعلق به شهرداری و مراکز معاینه‌ی فنی خودرو نیز، زیر نظر این معاونت فعالیت می‌کنند.

برای آشنایی بیش‌تر با فعالیت‌ها و هم‌چنین بررسی مشکلات بخش‌های مختلف حمل‌ونقل و ترافیک شهر، با مهندس «جلال محمدی» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار کرمان به گفت‌و‌گو نشستیم.

آقای مهندس محمدی! یکی از سازمان‌های زیرمجموعه‌ی معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری، سازمان اتوبوسرانی است؛ پرسشی که در خصوص این سازمان مطرح است عدم نوسازی ناوگان اتوبوسرانی طی سال‌های اخیر است؛ با توجه به فرسوده‌بودن برخی از اتوبوس‌های شهری، چرا در خصوص نوسازی ناوگان اتوبوس اقدامی نمی‌شود؟

بخشی از هزینه‌ی نوسازی ناوگان اتوبوسرانی را دولت باید پرداخت کند؛ به‌طور مثال، اگر هزینه‌ی خرید یک دستگاه اتوبوس ۱۰۰ میلیون تومان است، ۸۰ میلیون تومان را دولت و ۲۰ میلیون تومان را شهرداری باید پرداخت کند که در این خصوص طی سال‌های اخیر، دولت سهم خود را پرداخت نکرده و شهرداری هم به‌تنهایی توان خرید اتوبوس ندارد؛ اما تاکنون، به سختی تلاش کرده‌ایم تا با سرپا نگه‌داشتن اتوبوس‌های موجود، مشکلی در زمینه‌ی حمل‌ونقل عمومی توسط سازمان اتوبوسرانی ایجاد نشود.

لازم است در این بخش، دولت بودجه‌ای تخصیص‌ دهد تا به سمت نوسازی ناوگان برویم و هر سال تعدادی اتوبوس وارد ناوگان شود تا یک‌دفعه، با انبوه اتوبوس‌های فرسوده مواجه نشویم.

در بخش ناوگان تاکسی هم، اگرچه قیمت‌ها افزایش پیدا کرده و برای نوسازی، تاکسی‌داران با مشکل مواجه هستند؛ اما در حال حاضر، وضعیت ناوگان تاکسیرانی مناسب و ظرفیت کامل است و افزایش تعداد تاکسی مدنظر نیست.

به تاکسیرانی اشاره کردید. به نظر می‌رسد توقف تاکسی‌ها برای پیاده و سوارکردن مسافر در برخی تقاطع‌ها و میدان‌ها، موجب افزایش گره‌های ترافیکی شده است، در این خصوص برنامه‌ای دارید؟

تاکسی‌ها در شهر کرمان، به دو صورت خطی و آزاد در زمینه‌ی حمل مسافر فعال هستند؛ اما تاکسی‌های خطی -که البته در سال‌های گذشته در این زمینه برنامه‌ریزی شده- موجب ایجاد گره‌های ترافیکی شده‌اند و تجمع تاکسی‌ها در میدان‌ها و تقاطع‌ها، ترافیک سنگینی را به‌وجود می‌آورد و از این جهت که تاکسی‌داران حرف از حق و حقوق خودشان می‌زنند، برای بهبود این وضعیت با مشکل مواجه هستیم؛ اما از نظر من چنین تصوری درست نیست. به هر حال، زمانی تصمیم گرفته شده که تاکسی‌های خطی فعالیت کنند و اکنون، به‌دلیل مشکلات ترافیکی، باید این شیوه تغییر کند و ما به‌دنبال این هستیم که این باور غلط را از بین ببریم.

هدف اصلی ما در ابتدا مردم و سپس تاکسی‌داران هستند. البته قبول داریم که هیچ‌کدام از دو گروه نباید ضرر کنند، ولی تحمیل ترافیک سنگین در میدان‌ها و تقاطع‌ها، گروه بیش‌تری از مردم را آزار می‌دهد؛ بنابراین، لازم است برنامه‌ریزی دقیقی شود. این موضوع در دست مطالعه است و تاکسی‌داران نیز باید وضعیت را قبول کنند تا به سمت جابه‌جایی ایستگاه‌ها و مواردی از این دست برویم.

از سوی دیگر، تغییر محل ایستگاه‌های اتوبوس، از جمله ایستگاه اتوبوس میدان آزادی نیز در دستور کار است، تا درصدی از گره‌های ترافیکی شهر را باز کنیم.

رعایت نکردن قوانین توسط سرنشینان و افرادی که متقاضی سرویس‌دهی هستند نیز، منجر به افزایش گره‌های ترافیکی می‌شود؛ بنابراین، مردم نباید خارج از ایستگاه‌ها و مکان‌هایی که تعیین شده، درخواست سرویس‌دهی بکنند و رانندگان تاکسی هم، با توجه به جریمه‌های سنگینی که در پی دارد، نباید در وسط خیابان و نقاطی که منجر به افزایش ترافیک می‌شود، برای سوار و پیاده‌کردن مسافر توقف کنند و با این کار، ضمن رعایت ایمنی مردم، به روانی ترافیک نیز کمک کنند.

آقای مهندس! یکی از درخواست‌های برخی شهروندان، در نظر گرفتن خط اتوبوس از میدان آزادی به پایانه‌ی مسافربری است، در این خصوص برنامه‌ای دارید؟

اگر قرار باشد از مبدأ میدان آزادی به تمام مقاصد شهر کرمان اتوبوس در نظر گرفته شود، ترافیک میدان آزادی با مشکلات بسیار بیش‌تری مواجه می‌شود؛ بنابراین، حتی خطوطی را هم که هم‌اکنون تعیین شده، تصمیم داریم از میدان آزادی جمع‌آوری و به نقطه‌ی دیگری منتقل کنیم.

از سوی دیگر، افرادی هم که قصد سفر دارند، دارای بار و توشه هستند و ترجیح می‌دهند از منزل به پایانه‌ی مسافربری بروند، نه‌ این‌که ساک و بار به‌دست، به ایستگاه اتوبوس بیایند؛ بنابراین، ظرفیت اتوبوس مسیر آزادی به پایانه‌ی مسافربری، قطعاً تکمیل نخواهد شد و اتوبوس باید چند ساعت در ایستگاه توقف کند تا ظرفیت آن کامل شود. در عین حال، علی‌رغم این‌که به نظر می‌رسد اختصاص خط ویژه‌ی اتوبوس برای پایانه‌ی مسافربری منطقی نیست، اما این موضوع توسط هم‌کارانم در دست مطالعه است.

تا از موضوع پایانه‌ی مسافربری خارج نشدیم، در خصوص مشکلاتی که صاحبان شرکت‌های مسافربری و رانندگان اتوبوس در پایانه مطرح می‌کنند نیز توضیح دهید.

ایجاد پایانه‌ی متمرکز در شهر کرمان، اولین تجربه است؛ ضمن این‌که پایانه مجموعه‌ای نوپاست و به مرور مشکلات آن حل خواهد شد. به‌طور مثال، تفکیک مجوزهای آب، برق و گاز در دستور کار است، تاکسی‌های خطی و آزاد هم برای جابه‌جایی مسافر در حال فعالیت هستند، هم‌چنین به‌زودی تاکسی‌های فرودگاه، ترمینال و راه‌آهن با سه رنگ مجزا مشخص می‌شوند و برای هرکدام نیز کیوسک در نظر گرفته ‌می‌شود تا بتوانند قبض هم صادر کنند.

اتوبوسی هم که به سمت ایستگاه راه‌آهن می‌رود، در مقابل ترمینال توقف می‌کند و شهروندان می‌توانند از این اتوبوس برای رفتن به پایانه‌ی مسافربری استفاده کنند.

اما موضوع اصلی این است که متأسفانه هنوز یاد نگرفته‌ایم چگونه در کنار هم، از یک فضا استفاده کنیم. تاکنون، همه‌ی اتوبوس‌داران در ترمینال قبلی، اتوبوس را در گاراژ خودشان پارک می‌کردند، اما اکنون باید از فضای عمومی استفاده کنند؛ بنابراین، احترام به هم‌دیگر، رعایت حقوق دیگران و استفاد‌ه‌ی بهینه از سهم خود در پایانه‌ی جدید، ضروری است.

تلاش کرده‌ایم تا در پایانه‌ی مسافربری، نظم حاکم باشد و برای همه‌ی بخش‌ها، فضا تعریف شده است، اما برخی حاضر نیستند به نظم و انضباط تن دهند. به‌طور مثال، ممنوعیت ورود خودروهای شخصی به محل اتوبوس‌ها، یکی از مشکلاتی است که دوستان مطرح می‌کنند، در حالی که ورود خودروهای شخصی به محوطه‌ی ایستگاه اتوبوس‌ها، خطرناک است؛ ضمن این‌که برای خودروهای شخصی پارکینگ در نظر گرفته شده است؛ بنابراین، دوستان باید به قوانین احترام بگذارند و برای ایمنی خود و دیگران، این مسایل را رعایت کنند.

صاحبان غرفه‌های تجاری و شرکت‌های مسافربری، هنوز یک‌دیگر را نشناخته‌اند و بین این دو گروه تعامل ایجاد نشده است. اگر این دو گروه به تعامل برسند، بسیاری از مشکلات و اختلافات حل می‌شود؛ ضمن این‌که نظرات و پیش‌نهادهای دوستان نیز بررسی و اگر قابلیت اجرا داشته باشد، اجرا خواهد شد. اما دوستان در ارایه‌ی پیش‌نهادها، نباید فقط منافع خودشان را در نظر بگیرند؛ چراکه ترمینال متعلق به تمام شهروندان کرمانی و مسافرانی است که از این مجموعه استفاده می‌کنند؛ بنابراین، باید در ارایه‌ی نظرات و پیش‌نهادها، همه‌ی گرو‌ه‌ها مدنظر قرار گیرند.

اولویت اول شهرداری‌، شهروندان و مسافرانی هستند که از این پایانه‌ استفاده می‌کنند و دوستانی هم که در بخش‌های مختلف پایانه خدمت‌رسانی می‌کنند، باید راحتی مسافران را اولویت نخست خود قرار دهند.

آقای مهندس! یکی دیگر از مشکلاتی که مردم مطرح می‌کنند، تعطیلی برخی جایگاه‌های سی‌ان‌جی متعلق به شهرداری است، دلیل این تعطیلی‌ها چیست؟

بین قسمت فروش و خرید جایگاه‌های سی‌ان‌جی مغایرت وجود دارد، شرکت گاز براساس میزان ورودی گاز و کنتوری که قبل از ورود گاز به دستگاه دارد، گازبها را محاسبه می‌کند و ما براساس میزان فروش و شماره‌انداز جایگاه، به شرکت گاز پول پرداخت می‌کنیم و گاهی اوقات قطعی گاز، به‌دلیل عدم پرداخت میزان اختلاف گازبهاست.

البته برای رفع این مشکل، در مسیر انتقال گاز، حوضچه‌ی آرامش نصب کرده‌ایم و اختلاف کم‌تر شده، که نشان از مشکل‌داشتن کنتور شرکت گاز است. ملاک عمل ما شماره‌انداز است، چراکه براساس شماره‌انداز از مردم پول می‌گیریم؛ بنابراین، باید ملاک عمل شرکت گاز هم، شماره‌انداز باشد.

البته از آقای ودیعتی مدیرعامل شرکت گاز استان به دلیل هم‌کاری‌شان تشکر می‌کنم، اما مشکل اختلاف حساب، باید در سطح کشور و به صورت بنیادین حل شود.

یکی دیگر از دلایل تعطیلی جایگاه‌ها نیز، خرابی و تعمیرات دستگا‌ه‌هاست که به دلیل تحریم‌ها، خرید قطعات با مشکل مواجه است و همین موضوع موجب طولانی‌شدن تعطیلی برخی جایگاه‌ها می‌شود.

مراکز معاینه‌ی فنی خودرو نیز تحت نظارت معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری فعالیت می‌کنند. ظاهراً این مراکز به‌دلیل عدم استقبال رانندگان و صاحبان خودروها با مشکل مواجه شده‌اند، نظر شما در این خصوص چیست؟

ما براساس آمار خودرویی که در شهر وجود دارد، برای راه‌اندازی مراکز معاینه‌ی فنی خودرو مجوز صادر کرده‌ایم، اما این مراکز -که برای راه‌اندازی هرکدام، بیش از صد میلیون تومان هزینه شده- به‌دلیل عدم استقبال رانندگان خودروها، با مشکل مواجه شده‌اند؛ بنابراین، اگر شرکت‌های بیمه، فقط به خودروهایی که معاینه‌ی فنی دارند، خسارت پرداخت کنند، همه‌ی رانندگان برای معاینه‌ی فنی خودروی خود مراجعه می‌کنند و در این صورت، مشکل مراکز معاینه‌ی فنی خودرو حل می‌شود، تصادفات کاهش پیدا می‌کند، از فرسوده‌شدن سریع خودروها جلوگیری می‌شود و دیگر نیازی به کنترل پلیس هم نیست.

آقای مهندس! یکی دیگر از وظایف معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری، برنامه‌ریزی برای حل مشکلات ترافیکی است، به نظر شما در این خصوص چه باید کرد؟

یکی از مهم‌ترین مسایل در بخش ترافیک، فرهنگ‌سازی است و همه باید ضمن رعایت قانون، به یک‌دیگر احترام بگذاریم. به نظر من، پارک خودخواهانه‌ی خودرو در مکان‌هایی که موجب سلب آسایش دیگران می‌شود، توجه نکردن به حق‌الناس است؛ بنابراین، برای حل گره‌های ترافیکی، باید تمام بخش‌ها از جمله دولتی‌ها، پزشکان، کسبه و مردم دست‌به‌دست هم دهیم، اما اگر همه بخواهیم در نقاط پرترافیک، محلی برای پارک خودروهای خود داشته باشیم، مشکلات نه‌تنها تمام نمی‌شود، بلکه روز‌به‌روز افزایش پیدا می‌کند.

البته سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری، اگرچه سازمانی نوپاست، اما در کم‌ترین زمان توانسته بهترین خدمات را ارایه کند. فعالیت‌های این سازمان شامل نصب تابلوها، خط‌کشی خیابان‌ها، اصلاح هندسی تقاطع‌های پرخطر و به‌سازی و تعویض چراغ‌های راهنمایی است که در مدت کوتاهی که از عمر این سازمان می‌گذرد، اقدامات قابل ‌توجهی به‌شمار می‌آید.

در بحث ترافیک، باید همه‌ی عوامل مؤثر بر ترافیک را ببینیم و نباید صرفاً تعداد خودروهای موجود در شهر و خیابان‌ها را مدنظر قرار دهیم. گاهی اوقات آسفالت خراب، جدول‌ تخریب‌شده و حتی یک دست‌انداز می‌تواند موجب بروز گره‌ ترافیکی شود؛ بنابراین، از هم‌کارانم در خانواده‌ی شهرداری درخواست می‌کنم برای اصلاح این موارد و به‌ویژه یک‌سان‌سازی پیاده‌روها اقدام کنند.

افرادی که مغازه می‌سازند، می‌خواهند پیاده‌رو هم‌سطح مغازه‌شان باشد که این موضوع درست نیست و موجب ایجاد مشکل برای عابران پیاده می‌شود.

از طرف دیگر، هیچ فضای مسکونی و تجاری حق ندارد از فضای عمومی به عنوان رمپ استفاده کند و چنین اقدامی تخلف محسوب می‌شود و باید اصلاح شود. در این زمینه نیز شهرداری‌های مناطق باید با افرادی که از فضاهای عمومی برای احداث رمپ استفاده کرده‌اند، برخورد و برای اصلاح آن اقدام کنند.

فرهنگ‌سازی در بخش ترافیک، توسط سازمان حمل‌ونقل و ترافیک و سایر بخش‌ها از جمله معاونت فرهنگی‌اجتماعی شهرداری هم در حال انجام است…

بله، اما سازمان ترافیک به‌تنهایی نمی‌تواند در این خصوص فعالیت کند، نیاز است دیگر دستگاه‌ها و به‌ویژه صداوسیما و رسانه‌ها به ما کمک کنند.

از فعالیت‌های معاونت فرهنگی و اجتماعی در زمینه‌ی ارتقای فرهنگ ترافیک نیز تشکر می‌کنم و در این زمینه حاضر به هرگونه هم‌کاری هستیم. اگر همه‌ی معاونت‌های شهرداری به این نتیجه برسند که مشکل ترافیک، مشکل آن‌ها هم هست، بسیاری از مشکلات ما حل می‌شود؛ بنابراین، از سایر هم‌کارانم در شهرداری کرمان درخواست می‌کنم نسبت به موضوع ترافیک حساسیت بیش‌تری داشته باشند. اعتقاد دارم که مشکلات فعلی ترافیکی شهر کرمان، با هم‌کاری مردم و سایر دستگاه‌ها قابل حل است و اگر همه دست‌به‌دست هم بدهیم، کرمان نه‌تنها اکنون، بلکه تا چند سال آینده هم، مشکلی به‌عنوان ترافیک نخواهد داشت.

محمدرضا احمدی