سوغاتی های خوراکی کرمان پر خواص و بسیار خوشمزه هستند. یکی از پرطرفدار ترین سوغاتی های خوراکی کرمان قوتو یا قووتو است. این خوراکی خوشمزه به شکل پودر است و از مخلوطی از ادویه ها و گیاهان و آجیل ها تهیه می شود. در ادامه با این سوغاتی بسیار خوشمزه بیشتر آشنا خواهیم شد.

قاووت که در لهجه کرمانی «قووتو» نامیده می‌شود،از مخلوط چند بذر گیاهی و گیاهان دارویی که پس از بو دادن به صورت مخلوط با شکر آسیاب و پودر می‌گردند، تهیه می‌شود. معمولاً رسم است هنگامی‌که خانمی زایمان می‌کند جهت تقویت به او قاووت می‌دهند و از مهمانانش نیز با قاووت پذیرایی می‌کنند. این مقاله به بیان ویژگی‌ها و برخی خواص قاووت می‌پردازد.

از مهم ترین ترکیبات قووتو (به شکل بو داده و پودری) می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. تخم آفتابگردان
2. بذر جو
3. تخم خرفه
4. بذر کاهو
5. بذر کنف یا شاهدانه
6. بذر کتان
7. مورد دانه
8. سیاه دانه
9. تخم گشنیز
10. دانه خشخاش
11. کنجد
12. هل باد
13. هل رسمی
14. فلفل سیاه
15. قهوه و شکر

خواص مواد تشکیل دهنده قوتو (قووتو) :

• تخم خرفه: دارای طبیعت سرد، مدر و ضد کرم کدو
• تخم گشنیز: طبیعت سرد و هضم کننده غذا، نیرو دهنده، ضد تشنج، ضد صرع و ضد کرم
• بذر کتان: طبیعت گرم، افزایش دهنده ادرار و رفع کننده یبوست
• بذر جو: طبیعت سرد، درمان بیماری‌های قلبی، یبوست و دیگر اختلالات هاضمه و کاهش دهنده کلسترول
• بذر کاهو: طبیعت سرد، شیرزا، ضد درد، مدر، التیام دهنده زخم و بواسیر، رفع کننده ناراحتی‌های کبد و خواب آور
• هل: طبیعت کمی گرم و خشک، تقویت کننده معده، مفید برای درمان تهوع، نفخ، سنگ کلیه و کیسه صفرا و به طور کلی مقوی
• سیاه دانه: طبیعت خیلی گرم، بادشکن، ملین و دافع سموم
• تخم آفتابگردان: مدر و به علت دارا بودن ویتامین A مفید برای قوه بینایی
• کنجد: طبیعت گرم، نرم کننده صدا و روده، رفع کننده خشونت حلق و غنی از ید
• مورد دانه: طبیعت معتدل، تقویت کننده و مقوی معده و مفید برای درمان خونروی از اعضاء، مفید در درمان روماتیسم، اسهال و بیماری‌های مجاری تنفسی
• بذر کنف: طبیعت گرم و خشک، نیرو بخش، ملین، مدر، ضد انگل و تسکین دهنده اعصاب
• فلفل سیاه: طبیعت خیلی گرم و خشک، مقوی معده و محرک اشتها و ضد مسمومیت
• قهوه: طبیعت سرد و خشک، نیرو بخش و تقویت‌کننده و موثر در درمان بیماری‌های ریوی، حصبه و…
• دانه خشخاش: طبیعت سرد، خواب آور، مخدر، افزایش دهنده وزن، تقویت کننده حواس و مفید برای کلیه، کبد و درمان اسهال

انواع قووتو (قاووت یا قوتو)

قووتو انواع مختلفی دارد و نام هر یک نیز متفاوت است اما اصلی ترین آن قهوه ای رنگ می باشد و شامل ۴۰ نوع گیاه و آجیل و ادویه مختلف است. برخی از این مواد را بایستی ابتدا بو داده و سپس با یکدیگر مخلوط و آسیاب کرد، همچنین یک نوع آن ترکیب نخود، نارگیل و شکر است و نوع دیگر به جای نخود از پسته استفاده می‌شود اما معروفترین و کاملترین نوع قوتوی کرمان قهوه‌ای رنگ و اغلب شامل قهوه، شکر، تخم خرفه، خشخاش، جو، بذر کتان، گشنیز، روپاس، سیاه دانه، هل باد، هل رسمی، موردانه، کنجد و تخم کاهو است.